Cúng Đầy Tháng: Tạ Ơn 12 Bà Mụ
Thời điểm: Cúng đầy tháng được tổ chức khi bé tròn 1 tháng tuổi tính theo lịch âm. Theo quan niệm dân gian, ngày cúng đầy tháng của bé gái sẽ lùi 2 ngày, bé trai lùi 1 ngày so với ngày sinh âm lịch (quy tắc “gái lùi hai, trai lùi một”).
Ý nghĩa: Nghi lễ cúng đầy tháng mang ý nghĩa báo cáo sự ra đời của bé với tổ tiên và thần linh, đặc biệt là tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông đã che chở cho mẹ tròn con vuông. Gia đình cầu mong bé hay ăn chóng lớn, khỏe mạnh và gặp nhiều may mắn.
Lễ vật: Mâm cúng đầy tháng thường gồm hai phần: mâm cúng 12 Bà Mụ (12 chén chè, 12 đĩa xôi, 12 chén cháo nhỏ, 12 đĩa bánh,…) và mâm cúng Đức Ông (gà luộc, xôi gấc, chè, trái cây ngũ quả,…).
Nghi thức đặc biệt: Nghi thức “khai hoa” (bắt miếng) được thực hiện bằng cách dùng nhành hoa cúc quơ trước mặt bé, kèm theo lời chúc tốt đẹp.
Cúng Thôi Nôi: Chào Đón Tuổi Mới
Bé bắt miếng trong lễ thôi nôi
Thời điểm: Lễ cúng thôi nôi được tổ chức khi bé tròn 1 tuổi, đánh dấu bước chuyển quan trọng từ giai đoạn sơ sinh sang tuổi tập đi.
Ý nghĩa: Thôi nôi không chỉ là dịp mừng sinh nhật bé mà còn là nghi lễ tạ ơn thần linh, tổ tiên đã phù hộ cho bé tròn 1 tuổi. Gia đình cầu mong bé mạnh khỏe, thông minh và phát triển toàn diện.
Lễ vật: Mâm cúng thôi nôi thường đơn giản hơn cúng đầy tháng, bao gồm ngũ quả, hoa tươi, nhang đèn, gạo muối, trà rượu, xôi chè, gà luộc và đặc biệt là bánh kem.
Nghi thức đặc biệt: Nghi thức “chọn nghề” (bắt nghề) là điểm nhấn của lễ thôi nôi. Bé sẽ được lựa chọn giữa nhiều đồ vật tượng trưng cho các nghề nghiệp khác nhau, dự đoán về sở thích và năng khiếu của bé trong tương lai.
Cúng Mụ: Tín Ngưỡng Tâm Linh Sâu Sắc
Cúng 12 bà mụ
Thời điểm: Cúng mụ không chỉ diễn ra vào đầy tháng và thôi nôi mà còn được thực hiện ở các mốc quan trọng khác như khi bé 3 ngày tuổi (lễ cúng mở mắt), 100 ngày tuổi.
Ý nghĩa: Lễ cúng mụ thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của gia đình đối với 12 Bà Mụ – những vị thần được cho là đã nặn ra hình hài và che chở cho bé từ trong bụng mẹ. Gia đình cầu mong Bà Mụ tiếp tục bảo vệ và phù hộ cho bé.
Lễ vật: Lễ vật cúng mụ tương đối đơn giản, chủ yếu là 12 chén chè, 12 đĩa xôi, vàng mã, nhang đèn, trầu cau, cùng mâm cúng Đức Ông.
Bảng So Sánh Cúng Mụ, Đầy Tháng Và Thôi Nôi
| Tiêu chí |
Cúng đầy tháng |
Cúng thôi nôi |
Cúng Mụ |
| Thời gian |
1 tháng tuổi |
12 tháng tuổi |
3 ngày, 1 tháng, 100 ngày, 1 tuổi,… |
| Ý nghĩa |
Tạ ơn, cầu mong sức khỏe |
Mừng sinh nhật, cầu mong may mắn |
Tạ ơn 12 Bà Mụ, cầu bình an |
| Lễ vật |
Xôi chè, gà luộc, mâm cúng gia tiên |
Xôi chè, gà luộc, bánh kem, đồ vật chọn nghề |
Xôi chè, vàng mã, gà luộc |
| Nghi thức |
Khai hoa |
Chọn nghề |
Không có nghi thức đặc biệt |
