Khủng Hoảng Tuổi Lên 2: Biểu Hiện, Nguyên Nhân và Cách Khắc Phục

Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì?

Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, trẻ phát triển mạnh mẽ về thể chất và nhận thức. Trẻ khao khát khám phá thế giới xung quanh, muốn tự lập làm mọi việc theo ý mình. Tuy nhiên, khả năng vận động, ngôn ngữ và giao tiếp của trẻ còn hạn chế, dẫn đến việc trẻ không thể hiện đạt được mong muốn. Sự bất lực này cùng với những kỳ vọng của cha mẹ tạo nên mâu thuẫn, khiến trẻ dễ rơi vào khủng hoảng. Khủng hoảng tuổi lên 2 là giai đoạn trẻ thử nghiệm, khẳng định sự độc lập và học cách diễn đạt nhu cầu của bản thân.

Biểu hiện của khủng hoảng tuổi lên 2

Trẻ muốn tự làm mọi việc nhưng chưa đủ kỹ năng

Trẻ ở giai đoạn này thường có những biểu hiện sau:

Cơn giận dữ

Trẻ dễ dàng nổi giận, thể hiện qua việc ăn vạ, la hét, gào khóc, thậm chí đánh, đá, cắn hoặc ném đồ đạc. Theo một nghiên cứu năm 2003, khoảng 75% cơn giận dữ ở trẻ từ 18-60 tháng tuổi kéo dài dưới 5 phút.

Chống đối

Trẻ thường chống đối, từ chối sự giúp đỡ của người lớn, muốn tự mình làm mọi việc, kể cả những việc vượt quá khả năng. Đây là cách trẻ thể hiện mong muốn được thực hành các kỹ năng mới và khẳng định sự độc lập.

Tâm trạng thất thường

Trẻ có thể đang vui vẻ bỗng nhiên chuyển sang khóc lóc, la hét mà không có lý do rõ ràng. Sự thay đổi tâm trạng đột ngột này xuất phát từ sự thất vọng khi trẻ không thể thực hiện được điều mình muốn.

Nói “không” liên tục

Trẻ thường xuyên nói “không” với mọi yêu cầu của người lớn, kể cả những điều trẻ yêu thích. Đây là cách trẻ thể hiện sự phản kháng và khẳng định cái tôi của mình.

Khóc đêm và biếng ăn

Do ham chơi, khám phá, trẻ có thể quên ăn, quên ngủ, dẫn đến tình trạng vừa đói vừa buồn ngủ, khiến trẻ quấy khóc, ăn vạ.

Khi nào khủng hoảng tuổi lên 2 bắt đầu và kết thúc?

Khủng hoảng tuổi lên 2 thường bắt đầu từ 18 đến 30 tháng tuổi và có thể kéo dài đến 3 tuổi. Giai đoạn này sẽ giảm dần khi trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ, hiểu biết về quy tắc và biết cách diễn đạt mong muốn của mình.

Cách giúp trẻ vượt qua khủng hoảng tuổi lên 2

Cha mẹ cần kiên nhẫn đồng hành cùng con

Cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau để giúp trẻ vượt qua giai đoạn khủng hoảng:

• Thiết lập lịch sinh hoạt khoa học: Đảm bảo trẻ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc.
• Sắp xếp môi trường an toàn: Tạo không gian cho trẻ tự do khám phá nhưng vẫn đảm bảo an toàn.
• Thống nhất phương pháp giáo dục: Các thành viên trong gia đình nên thống nhất cách xử lý các tình huống liên quan đến trẻ.
• Lắng nghe và thấu hiểu: Ghi nhận cảm xúc của trẻ mà không phán xét.
• Đưa ra lựa chọn: Cho trẻ quyền lựa chọn giữa hai phương án thay vì áp đặt.
• Làm mẫu và đồng hành: Hướng dẫn trẻ thực hiện các kỹ năng mới một cách kiên nhẫn.
• Đặt ra giới hạn rõ ràng: Kiên định với những quy tắc đã đặt ra, tránh nuông chiều.
• Giữ bình tĩnh: Không la mắng, quát nạt trẻ. Thay vào đó, hãy nhẹ nhàng trấn an và giúp trẻ kiểm soát cảm xúc.
• Khuyến khích sự tự lập: Tạo cơ hội cho trẻ tự làm những việc trong khả năng của mình.
• Báo trước những thay đổi: Chuẩn bị tâm lý cho trẻ trước những sự kiện sắp diễn ra.
• Hạn chế nói “không”: Thay vì nói “không”, hãy dùng những câu hỏi gợi mở để trẻ tự đưa ra quyết định.