Bánh cáy làng Nguyễn, một đặc sản nổi tiếng của xã Nguyên Xá, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, đã từ lâu chinh phục thực khách bởi hương vị độc đáo và công phu chế biến. Món quà quê dân dã này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là điểm hấp dẫn du khách khi đến với vùng đất giàu truyền thống văn hóa ẩm thực này. Bánh cáy làng Nguyễn mang trong mình hương vị thơm ngon, dẻo bùi, hòa quyện cùng vị cay nồng của gừng, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên.
Bánh cáy làng Nguyễn. Ảnh: Vnexpress.
Nguồn gốc và lịch sử bánh cáy làng Nguyễn
Có nhiều câu chuyện lý giải về cái tên “bánh cáy”. Một số người cho rằng bánh có hình dáng giống trứng cáy. Lại có truyền thuyết kể rằng, bánh được dâng lên vua, và vì hương vị cay nồng đặc trưng nên được vua gọi là “bánh cay”, sau này đọc chệch thành “bánh cáy”. Dù nguồn gốc tên gọi ra sao, bánh cáy làng Nguyễn vẫn luôn giữ được vị thế đặc biệt trong lòng người dân Thái Bình.
Theo ghi chép, cụ tổ làng nghề bánh cáy làng Nguyễn là bảo mẫu đại vương Nguyễn Thị Tần, sống vào khoảng năm 1725. Bà đã sáng tạo ra món bánh này và được vua ban chỉ dâng tiến vào cung hàng năm. Kể từ đó, bánh cáy làng Nguyễn trở thành đặc sản tiến vua, góp phần làm nên danh tiếng ẩm thực của vùng đất Thái Bình.
Ảnh: Sở Y Tế Thái Bình.
Nguyên liệu và quy trình chế biến công phu
Bánh cáy làng Nguyễn được làm từ những nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên, mang đậm hương vị quê hương. Gạo nếp cái hoa vàng, gấc, dành dành, lạc, vừng, gừng, cà rốt, vỏ quýt, dừa, mật mía và mỡ lợn là những thành phần không thể thiếu để tạo nên chiếc bánh cáy thơm ngon.
Quy trình làm bánh cáy đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm lâu năm của người thợ. Mỡ lợn được ngâm đường, thái hạt lựu rồi xào cho đến khi trong suốt. Gạo nếp được chia làm ba phần: hai phần nấu xôi, một phần làm bỏng. Xôi được trộn với gấc và dành dành, giã nhuyễn, cắt lát rồi sấy khô. Các nguyên liệu khác như vừng, lạc rang chín, cà rốt, vỏ quýt xào với nước đường gừng.
Ảnh: Báo Thanh Niên.
Bí quyết tạo nên hương vị đặc trưng
Tất cả nguyên liệu sau khi sơ chế được trộn đều với mật mía rồi sên trên chảo lớn. Đây là công đoạn quan trọng nhất, đòi hỏi người thợ phải canh lửa thật chuẩn xác. Lửa quá già bánh sẽ bị cứng, lửa non bánh sẽ bị ẩm. Khi bánh dậy mùi thơm, người ta đổ ra khuôn gỗ đã rắc vừng, ép chặt rồi rắc thêm vừng và dừa bào lên trên. Bánh cáy làng Nguyễn thành phẩm có thể bảo quản được nhiều tháng mà không cần sấy khô hay phơi nắng.
Làm bánh cáy. Ảnh: TTXVN.
Thưởng thức bánh cáy làng Nguyễn
Bánh cáy ngon nhất khi thưởng thức cùng tách trà sen nóng hổi. Vị ngọt bùi của gạo nếp, vị béo ngậy của mỡ lợn, dừa, vị thơm của vừng, lạc, vỏ quýt hòa quyện cùng vị cay nồng của gừng tạo nên một bản hòa ca hương vị khó cưỡng. Tất cả tạo nên hương vị đặc trưng, làm nên thương hiệu bánh cáy làng Nguyễn nổi tiếng khắp vùng.
Dành dành tạo màu vàng.
Kết luận
Bánh cáy làng Nguyễn không chỉ là một món ăn ngon mà còn là nét đẹp văn hóa ẩm thực của người dân Thái Bình. Từ nguyên liệu đến quy trình chế biến đều mang đậm dấu ấn truyền thống, tạo nên một sản phẩm độc đáo, khó tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác. Nếu có dịp ghé thăm Thái Bình, đừng quên thưởng thức món bánh đặc sản này để cảm nhận trọn vẹn hương vị quê hương.
Gấc tạo màu đỏ.
FAQ về bánh cáy làng Nguyễn
1. Bánh cáy làng Nguyễn có nguồn gốc từ đâu? Bánh cáy làng Nguyễn có nguồn gốc từ xã Nguyên Xá, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, được sáng tạo bởi bảo mẫu đại vương Nguyễn Thị Tần vào khoảng năm 1725.
2. Nguyên liệu chính để làm bánh cáy làng Nguyễn là gì? Nguyên liệu chính gồm gạo nếp cái hoa vàng, gấc, dành dành, lạc, vừng, gừng, cà rốt, vỏ quýt, dừa, mật mía và mỡ lợn.
3. Bánh cáy làng Nguyễn có thể bảo quản được bao lâu? Nếu làm đúng quy trình truyền thống, bánh cáy làng Nguyễn có thể bảo quản được trong nhiều tháng mà không cần sấy khô hay phơi nắng.
4. Nên thưởng thức bánh cáy làng Nguyễn như thế nào? Bánh cáy làng Nguyễn ngon nhất khi thưởng thức cùng với tách trà sen nóng. Vị bánh ngọt bùi, béo ngậy kết hợp với hương thơm của trà sen sẽ tạo nên một trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời.
