Lễ mừng cơm mới, hay còn gọi là “Kin khẩu mấư” trong tiếng Tày, là một nghi lễ nông nghiệp quan trọng, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây không chỉ là dịp để tạ ơn thần linh, tổ tiên mà còn là lời cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt trong năm tới.
Trung tâm của lễ hội chính là món cơm mới lá gừng, được chế biến công phu từ những hạt gạo nếp mới thu hoạch và lá gừng tươi non. Màu xanh của lá gừng tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở, cho màu xanh của núi rừng, ruộng đồng, thể hiện ước vọng về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Cơm mới có màu xanh đẹp mắt. Ảnh: VOV Đông Bắc.
Để làm món cơm mới lá gừng, người Tày Bình Liêu phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ.
Chuẩn bị nguyên liệu
Gạo nếp được chọn lọc kỹ càng, ngâm nước qua đêm cho mềm. Lá gừng tươi được hái vào buổi sáng sớm, khi còn đọng sương, rửa sạch và để ráo nước.
Hái lá gừng. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Chế biến
Gạo nếp sau khi ngâm được đồ chín trong chõ gỗ, tạo nên những hạt xôi dẻo thơm, không dính tay. Lá gừng được giã nhuyễn, vắt lấy nước cốt.
Giã lá gừng. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Đồ xôi. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Xôi chín được đổ ra mẹt, trải đều cho nguội bớt rồi trộn đều với nước cốt lá gừng. Màu xanh của lá gừng sẽ thấm vào xôi, tạo nên màu sắc đẹp mắt và hương thơm đặc trưng.
Đơm xôi cho nguội bớt. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Trộn nước lá gừng. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Mâm cỗ đặc trưng. Ảnh: Zing News.
Cơm mới lá gừng có vị dẻo thơm của nếp mới, hòa quyện cùng hương thơm nồng ấm của lá gừng, tạo nên một món ăn độc đáo, khó quên. Món ăn này thường được thưởng thức cùng các món ăn truyền thống khác trong mâm cỗ ngày lễ mừng cơm mới.
