Ẩm thực Tiến Vua: Cá Anh Vũ, Mắm Tép Hà Yên và Rau Muống Sen Chiểu

Ngày xưa, để dâng lên vua chúa, ngoài giá trị dinh dưỡng, món ăn còn phải mang hương vị đặc biệt tinh tế, dù chỉ là rau, cá, mắm bình dị. Ba món ăn nổi tiếng được coi là “tiến vua” gồm Cá Anh Vũ, Mắm tép Hà Yên và Rau muống Sen Chiểu, mỗi món đều mang câu chuyện và bí quyết riêng.

Cá Anh Vũ hay Cá tiến VuaCá Anh Vũ hay Cá tiến Vua

Cá Anh Vũ – Món Ngư Trân Quý Hiếm

Cá Anh Vũ, hay còn gọi là cá Tiến Vua, được ghi chép trong sử sách từ thế kỷ 14. Tương truyền, vào thời Hùng Vương thứ ba, một ngư dân bắt được loài cá lạ ở sông Lô, mình vảy xanh, bụng trắng, vây đỏ, miệng giống lợn. Vua ăn thấy thịt cá ngọt đậm, thơm ngon, lại bổ dưỡng, đầu óc minh mẫn, bèn ra lệnh ai bắt được cá tương tự phải dâng lên.

Cá Anh Vũ có thân dày, màu xám tro, bụng vàng nhạt, miệng dưới có môi rộng hình tam giác với nhiều gai thịt. Vảy cá thẳng hàng, không so le. Chúng chỉ ăn rêu tảo, sống trong hang đá sâu ở vùng nước trong, lạnh. Việc bắt cá Anh Vũ rất khó khăn, ngư dân phải nín thở lặn sâu, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Thịt cá Anh Vũ trắng, quánh, thơm ngon đặc biệt. Phần sụn môi giòn, được cho là có thể chữa bệnh. Các chuyên gia ẩm thực đánh giá Cá Anh Vũ là món ngư trân quý hiếm, vượt trội so với các loài cá khác.

Rau Muống Sen Chiểu – Đơn Giản Mà Tinh Tế

Rau muống Sen ChiểuRau muống Sen Chiểu

Tương truyền, vua đi tuần du, được người dân dâng rau muống. Hương vị thanh đạm mà hài hòa của món ăn dân dã này đã chinh phục nhà vua. Từ đó, rau muống Sen Chiểu (Linh Chiểu) trở thành vật phẩm tiến vua mỗi mùa vụ.

Rau muống Sen Chiểu được trồng trên đất phù sa màu mỡ ven sông Hồng, với mạch nước ngầm trong lành. Cách trồng cũng kỳ công hơn rau muống thông thường, mỗi ngọn cách nhau 40cm để cây phát triển tốt nhất. Rau có màu trắng, luộc lên xanh nhạt, vị ngọt, giòn, xốp. Rau muống Sen Chiểu ngon nhất khi làm nộm hoặc xào mỡ với tỏi.

Mắm Tép Hà Yên – Tinh Hoa Ẩm Thực Xứ Thanh

Mắm tép Hà YênMắm tép Hà Yên

Mắm tép Hà Yên là đặc sản của vùng chiêm trũng Thanh Hóa, nổi tiếng ở làng Đình Trung và Yên Xá, xã Hà Yên, huyện Hà Trung. Để làm mắm tiến vua, người xưa phải chọn tép riu trong suốt ở khe Gia Giã, làng Cổ Đam. Tép được đánh bắt đúng mùa, lựa chọn kỹ lưỡng, rửa sạch bằng nước riềng già.

Muối và thính gạo nếp rang kỹ, giã mịn. Tép, muối, thính được trộn đều theo tỷ lệ nhất định rồi cho vào vò sành cổ. Miệng vò được bịt kín bằng nhiều lớp giấy bản quết vôi, sau đó ủ trong tro bếp củi rơm khoảng 5-6 tháng. Mắm chín sẽ có nước cốt thơm ngon, được chắt lọc qua vải bông sạch. Mắm tép Hà Yên để càng lâu càng ngon, ít nhất cũng phải ba tháng.

1. Cá Anh Vũ sống ở đâu?

Cá Anh Vũ sống trong hang đá sâu ở vùng nước trong, lạnh của sông Lô.

2. Rau muống Sen Chiểu đặc biệt như thế nào?

Rau muống Sen Chiểu được trồng trên đất phù sa màu mỡ, cách trồng kỳ công, cho rau giòn, ngọt, thơm ngon hơn rau muống thường.

3. Mắm tép Hà Yên ủ trong bao lâu?

Mắm tép Hà Yên ủ trong tro bếp khoảng 5-6 tháng.

4. Tại sao những món ăn này được gọi là “Tiến Vua”?

Vì hương vị thơm ngon, đặc biệt, bổ dưỡng nên được chọn để dâng lên vua chúa.

5. Món nào trong ba món trên được đánh giá cao nhất về mặt dinh dưỡng?

Cá Anh Vũ được đánh giá cao nhất về mặt dinh dưỡng vì thịt cá chứa nhiều protein và các chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe.

Kết luận

Cá Anh Vũ, Mắm Tép Hà Yên và Rau Muống Sen Chiểu là ba món ăn dân dã nhưng lại được vinh danh là ẩm thực tiến vua. Mỗi món mang hương vị đặc trưng, thể hiện sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực Việt Nam và sự khéo léo của người dân trong việc chế biến. Những món ăn này không chỉ là đặc sản địa phương mà còn là di sản văn hóa ẩm thực quý giá cần được bảo tồn và phát huy.

Posted in: Ẩm Thực
«
»