Nguồn Gốc và Đặc Điểm của “Ếch Tiến Vua”
Người Dao đỏ ở Mẫu Sơn gọi ếch hương là “Tồng Keng”, nghĩa là ếch lớn. Theo lời kể của người dân địa phương, loài ếch này đã sinh sống và phát triển ở vùng núi Mẫu Sơn từ hàng nghìn năm nay. Chúng được coi là “vua” của ẩm thực Mẫu Sơn, chiếm vị trí quan trọng trong các bữa tiệc của người dân nơi đây, vượt qua cả những đặc sản nổi tiếng khác như cá hồi, gà sáu cựa hay thịt hun khói.
Ếch hương có màu nâu đen hoặc đen bóng, mỗi con nặng khoảng 200-300 gam, gấp 7-12 lần trọng lượng ếch đồng. Con đực có gai ở cổ dưới, được ví như chiếc vương miện bị lệch xuống. Đặc biệt, khi chạm vào lớp gai này, ếch sẽ tự khoanh hai chi trước lại. Cặp đùi của ếch hương cũng to hơn hẳn ếch đồng, tương đương với đùi gà ri.
Phần bụng của ếch hương rừng Mẫu Sơn. Ảnh: Nguyễn Minh Chuyển.
Săn Bắt Ếch Hương – Nghề Truyền Thống Khó Nhọc
Mùa sinh sản của ếch hương là vào khoảng tháng 5-6 hàng năm. Người Dao đỏ thường dùng thuổng nhỏ để bắt ếch vào ban ngày bằng cách đào ở những nơi nghi có ếch trú ẩn như khe đá hoặc hốc đất. Săn ếch vào ban đêm sẽ hiệu quả hơn vì lúc này chúng ra khỏi hang kiếm ăn và dễ phát hiện nhờ mắt đỏ khi soi đèn. Do ếch hương khá hiền lành, không nhảy khi thấy người nên việc bắt chúng cũng dễ dàng hơn.
Hương Vị Độc Đáo và Các Món Ăn Từ Ếch Hương
Đúng như tên gọi, thịt ếch hương có mùi thơm đặc trưng, không tanh như ếch đồng. Người Dao đỏ thường chế biến ếch hương thành nhiều món ăn hấp dẫn như chiên giòn, nấu măng chua, lẩu, xào sả ớt, hầm thuốc bắc… Trong đó, món ếch hương nấu măng chua được xem là đặc sắc nhất, mang đến hương vị chua cay đậm đà, khó quên. Thưởng thức ếch hương trong những ngày mưa là một trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời tại Mẫu Sơn.
Khó Khăn Trong Việc Nhân Giống và Bảo Tồn
Mặc dù nhiều nỗ lực đã được bỏ ra trong việc nhân giống ếch hương nhưng đến nay vẫn chưa thành công. Các dự án nhân giống, phát triển loài ếch này đều gặp khó khăn. Hiện tại, công tác bảo tồn chủ yếu tập trung vào việc khoanh vùng bảo vệ và hạn chế săn bắt ếch hương vào mùa sinh sản. Điều này càng làm cho ếch hương trở nên quý hiếm và đắt đỏ.
Kết Luận
Ếch hương Mẫu Sơn là một đặc sản quý hiếm, mang đậm nét văn hóa ẩm thực của người Dao đỏ. Sự khan hiếm, hương vị độc đáo và những câu chuyện thú vị xung quanh việc săn bắt đã tạo nên sức hút đặc biệt cho loài “ếch tiến vua” này. Nếu có dịp đến Mẫu Sơn, du khách đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món ăn đặc sản này và tìm hiểu thêm về văn hóa địa phương.
